Kasteel met een ziel

In de omgeving van het Gelderse dorp Vorden bevinden zich maar liefst acht kastelen. Een daarvan is Kasteel Hackfort, dat is gelegen op een prachtig landgoed met dezelfde naam. Je kunt er logeren in adellijke vakantiesuites. Het is een plek vol verhalen. Boswachter Anouk Ballot vertelt meer over dit streekkasteel.

Nutslandgoed

Anouk Ballot is boswachter Communicatie en Beleven in de Achterhoek. Ze werkt al een hele tijd bij Natuurmonumenten en is nauw betrokken geweest bij de laatste grote verbouwing van het kasteel, die in 2019 is afgerond. Door deze verbouwing is het kasteel geschikt gemaakt voor de verhuur van monumentale suites via Buitenleven Vakanties. Ze praat vol enthousiasme over het kasteel en het bijbehorende gebied.

‘Kasteel Hackfort is het sprankelend hart van een levendig landgoed. Er is hier altijd iets gaande. We hebben het kasteel met vijf prachtige suites die we verhuren, er is een grote zaal waar we concerten organiseren of waar vergaderd kan worden. Vlakbij het kasteel vind je een watermolen met een schoepenrad dat de molenaar af en toe laat draaien, een moestuin met bijzondere groenten, een restaurant in het voormalige koetshuis waar die groenten geserveerd worden, een boomgaard, een biologisch-dynamische wijngaard, een biologische boerderij met een winkeltje... Er is hier veel activiteit. Wat dat betreft is Kasteel Hackfort een vreemde eend in de bijt van Buitenleven Vakanties. De meeste woningen bevinden zich in afgelegen, stille natuurgebieden, hier bruist het.’

Landgoed Hackfort kwam in 1981 in bezit van Natuurmonumenten, nadat het eeuwenlang eigendom was geweest van de adellijke familie Van Westerholt. Toen de laatste telg uit dat geslacht overleed, kreeg Natuurmonumenten bij legaat de beschikking over dit gebied. ‘Van oudsher is landgoed Hackfort een nutslandgoed’, zegt Anouk. ‘Een plek waar hard gewerkt werd en sober geleefd. Het is dus geen buitenverblijf waar een rijke familie slechts af en toe kwam verpozen. Naast het landgoed met het kasteel kregen we dus ook een aantal pachtboerderijen in eigendom. Wat ga je daarmee doen?’

Natuurmonumenten heeft nu negen boerderijen die worden gepacht, een aantal is verhuurd aan particulieren, een drietal doet dienst als zorgcomplex en de natuurorganisatie zelf houdt ook kantoor in een historische boerderij. ‘We richten ons vooral op het “beleefbaar” maken van de cultuurhistorische waarde van Kasteel Hackfort en omgeving. Vandaar dus de uitgebreide restauratie van het kasteel en het opknappen van de moestuin en de boomgaard. Wat we graag willen is dat bezoekers iets meekrijgen van de ziel van Hackfort.’

Tekst gaat verder onder foto's.

Kasteel en Landgoed Hackfort

Eeuwenoud

De ziel van het kasteel hangt nauw samen met de historie ervan. Die begint halverwege de 14^de eeuw toen er een donjon gebouwd werd op de plek waar het kasteel nu staat. De resten ervan – muren van meer dan een meter dik, een waterput onder een mooi ruw gestuukt kruisgewelf – zijn nog steeds te bezichtigen. In de eeuwen erna is het gebouw uitgebreid, deels verwoest in de 80-jarige oorlog, en daarna weer op- en uitgebouwd.

In het souterrain, een omschrijving die wat huiselijk klinkt voor de enorme ruimtes onder het eigenlijke kasteel, wordt die geschiedenis verteld aan de hand van plattegronden, tekeningen, foto’s en korte teksten.

‘We hebben er alles aan gedaan om de informatie voor de gasten leuk en toegankelijk te houden’, zegt Anouk. ‘Op een terloopse, onnadrukkelijke manier raken zij vertrouwd met de geschiedenis van de plek. Ze kunnen ook de torens beklimmen van waaruit je een fantastisch uitzicht hebt op de omgeving.’

Suites

Het ‘historische gevoel’ komt sterk tot uiting in de verschillende suites. Ze zijn vernoemd naar de laatste leden van de familie Van Westerholt: baron Arend en de freules Clara, Emma en Zus. De suites hebben alle een eigen karakter, maar ze delen een aantrekkelijk kasteelgevoel. De ruimtes zijn groot, hoog, met elk een enorme schouw onder fraai bewerkte plafonds en met vensterbanken zo groot en diep dat je erin kunt liggen lezen. De grote kleden op de planken vloeren geven de suites een huiselijk karakter. Het is alles bij elkaar een mooie mix van authentieke elementen en eigentijds comfort. De grote salon, die kan worden gehuurd voor bijvoorbeeld vergaderingen, is vernoemd naar freule Sannie.

Je vindt hier alle planten- en diersoorten die horen bij een kleinschalig coulissenlandschap. En heel bijzondere dieren, zoals geelgors, groenling en wielewaal, de zeldzame kleine ijsvogelvlinder en de das. - Anouk Ballot

Historisch landgoed

Ook op het landgoed probeert Natuurmonumenten de aloude cultuur in stand te houden. ‘De grond hier is zeer geschikt voor verschillend gebruik’, vertelt Anouk. ‘Dankzij de Baakse Beek, die vroeger ook het water leverde voor de toenmalige slotgracht, is hier volop water voor de teelt van gewassen. Er waren hooilanden en er werd aan akkerbouw gedaan. Het hout dat hier groeide, werd gebruikt voor de broodoventjes van de pachters en voor bouwactiviteiten. En er werd gejaagd op onder andere fazanten, hazen en reeën. Behalve op zwarte reeën, want dat was een kleurvariant waar de laatste baron veel van hield.’

Het landgoed rondom het kasteel heeft alle kenmerken van een coulissenlandschap. Het is kleinschalig en heel afwisselend. Anouk: ‘Tijdens een wandeling over een van de vele paden ontvouwt zich na elke bocht een ander vergezicht. Soms zie je een akkertje of een weide met houtwallen, dan weer een boerderijtje of een watermolen. Dat maakt het landgoed zeer aantrekkelijk. Het verveelt nooit.’

Flora en fauna

Naast de watermolen, die vlakbij het kasteel ligt, is een vispassage aangelegd in de Baakse Beek. Het stelt vissen als de paling, rivierdonderpad, winde en blankvoorn in staat om stroomopwaarts te zwemmen en de ooit aangelegde stuwen in de beek te omzeilen. Zonder vispassages als deze kunnen ze de gebieden waar ze zich voortplanten niet bereiken. Het is een mooie manier om de visstand op peil te houden.

De boomgaard met zijn oude, streekeigen appel- en perenrassen is in voorjaar en zomer vol van leven. Naast hommels en vlinders vind je er egels, konijnen, verschillende uilen- en spechtensoorten en fazanten. En nog veel meer. ‘Je vindt hier eigenlijk alle planten- en diersoorten die horen bij een kleinschalig coulissenlandschap’, vertelt Anouk. ‘Leuk om te melden is dat we hier ook bijzondere dieren hebben zoals geelgors, groenling en wielewaal, de zeldzame kleine ijsvogelvlinder en de schuwe das.’ En Hackfort staat bekend om zijn ‘bloemtapijten’ van stinsenplanten, te zien van februari tot en met mei. De afgelopen jaren is een half miljoen bolletjes geplant van onder andere lenteklokjes, holwortel, vogelmelk, sterhyacinten en narcissen.

Dit verhaal verscheen eerder in het magazine van Buitenleven Vakanties. Tekst: Dirk van Ginkel.

Ook op deze historische plek verblijven? Kasteel Hackfort beschikt over 5 suites voor in totaal 24 personen en is daardoor geschikt voor zowel kleinere als grotere gezelschappen.

Kasteel met een ziel

Nutslandgoed

Kasteel en Landgoed Hackfort

Eeuwenoud

Historisch landgoed

Contact